هفت قلم آرایش کرده!! نکاتی جالب درباره آرایش هفت‌قلم؛ از گذشته تا امروز
دوشنبه، ۲۲ بهمن ۱۴۰۳
اصطلاح "آرایش هفت‌قلم" یکی از تعابیر رایج در زبان فارسی است که به معنای آرایشی کامل، چشمگیر و پر زرق‌وبرق به کار می‌رود. این عبارت ریشه‌ای تاریخی دارد و بیانگر سنت‌هایی است که از گذشته‌های دور در میان زنان ایرانی و حتی دیگر فرهنگ‌ها رایج بوده است. اما این اصطلاح چگونه شکل گرفته و در طول زمان چه تغییراتی داشته است؟ در این مقاله، به بررسی تاریخچه، اجزای آرایش هفت‌قلم و جایگاه آن در دنیای مدرن خواهیم پرداخت.
ریشه تاریخی اصطلاح آرایش هفت‌قلم
اصطلاح "هفت‌قلم" به دوران صفویان و قاجاریان بازمی‌گردد؛ زمانی که آرایش زنان درباری اهمیت ویژه‌ای داشت و آن‌ها از مواد طبیعی برای زیبایی و آراستگی خود استفاده می‌کردند. این هفت‌قلم شامل لوازم زیر بود:
1. سرمه – برای سیاه کردن و برجسته‌سازی چشم‌ها
2. وسمه – برای پرپشت کردن ابروها و مژه‌ها
3. خضاب (حنا) – برای رنگ کردن مو و ناخن
4. سرخاب – نوعی رژگونه که برای برجسته کردن گونه‌ها به کار می‌رفت
5. سفیدآب – پودر سفیدکننده برای روشن کردن پوست
6. زرک – نوعی پودر براق برای درخشندگی صورت و بدن
7. رژلب (یا رنگ لب) – برای رنگ دادن به لب‌ها
این هفت مورد، ابزارهای اصلی آرایش درباریان و زنان طبقه اشراف بود و نوعی استاندارد برای زیبایی آن زمان به شمار می‌رفت.
تحولات آرایش هفت‌قلم در دوره‌های مختلف
با گذشت زمان و ورود مدرن‌سازی به صنعت زیبایی، ابزارهای آرایشی تغییر کردند. در دوره قاجار، همچنان لوازم سنتی مانند سرمه، حنا و سفیدآب محبوب بودند، اما با ورود فرهنگ غربی، محصولات آرایشی جدیدی مانند کرم‌های پودر، رژلب‌های مدرن و مدادهای چشم و ابرو جایگزین مواد طبیعی شدند.
در دوران پهلوی، آرایش بیشتر به سبک اروپایی گرایش پیدا کرد و استفاده از محصولات آرایشی کارخانه‌ای گسترش یافت. در این دوره، آرایش هفت‌قلم دیگر به لوازم سنتی محدود نبود، بلکه شامل ابزارهای جدیدتری شد.
امروزه، آرایش هفت‌قلم دیگر به معنای استفاده از هفت ابزار مشخص نیست، بلکه به معنای یک آرایش کامل و حرفه‌ای است که تمام اجزای صورت را دربرمی‌گیرد.
آرایش هفت‌قلم در فرهنگ‌های دیگر
هرچند اصطلاح "آرایش هفت‌قلم" مختص زبان فارسی است، اما در سایر فرهنگ‌ها نیز مفاهیم مشابهی وجود دارد. برای مثال:
در هند، استفاده از کاجل (سرمه)، بیندی (نقطه قرمز روی پیشانی)، حنا و رژلب قرمز نشان‌دهنده آرایش سنتی زنان هندی است.
در ژاپن، گیشاها از پودر سفید، سرخاب و خط چشم سیاه برای تکمیل چهره خود استفاده می‌کنند.
در اروپای قرن ۱۸ و ۱۹، زنان اشرافی از پودر سفید، رژگونه غلیظ، خط چشم تیره و رژلب قرمز پررنگ برای زیبایی بهره می‌بردند.
این نشان می‌دهد که مفهوم "آرایش کامل" در سراسر جهان وجود دارد و تنها نام و سبک آن متفاوت است.